Kumlama Nasıl Yapılır

KUMLAMA İŞLEMİ İÇİN GEREKENLER

Kumlama makinaları hava tankı, kompresör, basınçlı hava kurutucusu ve kumlama kazanı olmak üzere dört ana parçadan oluşur.

Kompresörler basınçlı hava üretmek için, hava tankı ise kumlama işleminin sonuna kadar aynı basınç ve debide hava elde edilmesi ve kompresörü dinlendirmek için kullanılır. Kumlama işlerinde fazla miktarlarda hava kullanımına ihtiyaç duyulduğundan kompresör seçimi önem arz etmektedir. Kompresörler genelde vidalı ve pistonlu olmak üzere ikiye ayrılır. Yüksek basınç gerektiren kumlama işleminde vidalı kompresörler tercih edilmektedir. Kompresörün ürettiği basınçlı hava kumlama kazanına gitmeden önce; basınç testlerinden geçirilmiş ve sertifikalandırılmış olan basınçlı tankta biriktirilir.

Bir diğer önemli parça ise basınçlı hava kurutucusudur. Yüksek basınca maruz kalan nemin yoğuşarak sıvı forma geçmesi sarf malzemeyi topaklandıracağı için, kum püskürtme işlemi kesik kesik olmaya başlar ve bu durum kumlama verimini önemli ölçüde etkiler. Ayrıca yüksek nemle temas eden aşındırıcı sarf malzeme işlem uygulanan yüzeyin daha erken oksitlenmesini sağlar ki kumlama işleminin bu tür durumları çözmek için yapıldığı düşünüldüğünde, basınçlı hava kurutucusunun önemi bir kez daha ortaya çıkmaktadır.

Ana parçalardan birisi olan kumlama kazanı da basınçlı bir kaptır. Uygulama yüzeyine püskürtülecek olan sarf malzemelerin konulduğu bu kazan, olası patlama riskine karşı basınca dayanıklı olmalıdır. Kompresörde üretilip hava tankının içinde olan basınçlı hava öncelikle bu kazanın içine dolar. İçeri dolan basınçlı hava, kum yükleme deliğini kapatan tapayı yukarı yönde hareket ettirir. Tapanın kapanmasıyla birlikte basınçlı hava kendine çıkış yolu arar ve kazanın alt bölmesinde bulunan çıkış vanasına doğru hareket eder. Uygun aşındırıcı sarf malzeme ve hava karışımını ayarlamak buradaki vananın görevdir. Kumlama işleminde istenilen etkiyi yaratmak için 6-8 bar basınçta 3-4 m3 hava ile karışık aşındırıcı sarf malzeme püskürtülmelidir. İşlem esnasında sık sık durup kazana kum doldurarak vakit kaybetmemek adına, kumlama kazanlarının hacimce büyük olması tercih edilmelidir.

Kumlama kalitesini doğrudan etkileyen parçalardan birisi de, kumlama hortumunun uç noktasında bulunan kum püskürtme memesi yani nozuldur. Aşırı sürtünmeye maruz kaldığı için aşınmaya dayanıklı malzemelerden üretilmiş nozul tercih edilmelidir. Nozulun çapı, kumlama esnasında içerisinden geçen havanın debisini belirler ve 6-8 mm iç çapı vardır. Dayanıksız malzemelerden üretilmiş nozul kullanılır ve kumlama esnasında nozul çapında genişleme olursa, ürün yüzeyinde istenmeyen dalgalanmalar oluşur. Dalgalı ürün yüzeylerine sebebiyet vermemek adına nozulun kalitesi önem arz etmektedir.

Kumlama işlemi için kullanılan aşındırıcı sarf malzemeler küresel ve köşeli olarak ikiye ayrılır. Etkili temizlik istenen yerlerde köşeli malzemeler kullanılır. Bu şekilde, boyama işlemi apılırken kullanılacak malzemenin yüzeye daha iyi tutunması da sağlanır. Taneciklerin köşeli olmasından kaynaklı kesici etkisi olduğundan, kumlama işlemi esnasında hassas olunmalıdır. Aynı bölgeye uzun süre uygulandığında, kumlama uygulanan yüzeyin kalınlık ölçülerinde değişime neden olabilir. Yine aynı şekilde, aşındırıcı sarf malzemenin boyutu da bu tür istenmeyen sonuçlar yaşanmaması adına önemlidir. Kumlama uygulaması sonunda uygulanacak boyama işleminde kullanılacak olan malzemeler çok pahalıdır. Bu malzemelerin gereğinden fazla tüketilmemesi için yukarda belirtilen konularda çok hassas olunması gerektiğinin tekrar altını çizmekte fayda var.

Kumlama yapılan ürün şayet boyama işlemine alınmayacak ve direk kullanılacaksa aşındırıcı sarf malzemelerden küresel olanı seçilir. Küresel malzemeler, söz konusu malzemenin yüzeyinde üretimden kaynaklı oluşan çapak, iz, leke vb. istenmeyen sonuçların giderilmesi amacıyla kullanılır. Bu durumlar için köşeli malzeme kullanılsaydı, hem ürün yüzeyinde derin kesiklerden kaynaklı matlaşma meydana gelir, hem de bu kesitlere yerleşen kirlerin temizlenmesi çok uğraş gerektirirdi. Küresel aşındırıcılar en sık, üretilen bir ürünün satışa çıkmadan önceki son pürüzlerinin giderilmesi amacıyla kullanılır.

Kumlama işlemi kuru havalarda mümkün olan en kısa zamanda yapılıp bitirilmeli ve boya işlemine geçilmelidir. Çünkü, üzerindeki pas ve istenmeyen oluşumlar temizlendikten sonra çelik, paslanmaya karşı daha da savunmasız haldedir. Eğer hava da rutubetli ise kumlanmış çelik derhal kararmaya ve paslanmaya başlar.

Boya bilgi föylerine uygun olan yüzey hazırlığı için boya öncesi Müteahhit firma tarafından getirilen yetkili inspektör raporuna istinaden boya hazırlığına başlanacaktır.

Kumlama yapılan yüzeyler türlü dış ortam hava şartlarından korunacak ve en az 6 saat içinde en az 15-20 mikron shop primer atılmış olarak veya astar boya kalınlığı atılmış olarak boyama işlemine devam edilecektir.